Siatkówka na żywo

Siatkówka – popularny sport, zasady, libero

Siatkówka jest jednym z najpopularniejszych sportów zespołowych na świecie. Jednym z takich krajów na pewno jest Polska, szczycąca się zarówno dobrą reprezentacją, jak i drużynami walczącymi w europejskich pucharach. Jeśli chodzi o umowy sponsorskie i nakłady reklamowe, siatkówka jest u nas na drugim miejscu, za piłką nożną. Według GUS-u to także drugi po futbolu sport najczęściej uprawiany wśród Polaków. Szacuje się, że mecze siatkówki na olimpiadzie będzie w skali światowej śledzić... 800 milionów widzów, a więc co dziesiąty mieszkaniec naszej planety. Krajem, w którym siatkówka ma najwięcej fanów, jest już od dłuższego czasu Brazylia, a za nią USA. To właśnie w USA pod koniec XIX wieku William G. Morgan z YMCA (Związek Chrześcijańskiej Młodzieży Męskiej) stworzył pierwsze zasady gry w siatkówkę. Co ciekawe, wymyślając nową grę, połączył w niej elementy piłki ręcznej, baseballu i... tenisa ziemnego. Mintonette, gdyż tak nazwał ową dyscyplinę, początkowo była pomyślana jako forma aktywności ruchowej dla starszych członków YMCA – była dużo mniej wymagająca niż rosnąca w siłę koszykówka.

Zasady gry w siatkówkę zmieniały się od tej pory wielokrotnie, nieraz bardzo mocno – starsi fani pamiętają jeszcze ciągnące się w nieskończoność sety (choć grało się tylko do 15 punktów), w których punkt można było zdobyć tylko z własnej zagrywki. W siatkówkę grają dwie drużyny po 6 zawodników (w drużynie jest 12, zmiany są płynne), których celem, w dużym uproszczeniu, jest takie uderzenie piłki (dowolną częścią ciała, ale oczywiście ogromna większość zagrań odbywa się dłońmi), by spadała na pole przeciwnika lub też trafiła w niego i wyszła na aut. Punkty można też zdobyć, jeśli serwujący przeciwnik uderzy w siatkę i piłka nie przeleci na drugą stronę. Gra się do zwycięstwa w 3 setach. Aby wygrać seta, należy zdobyć 25 punktów i mieć 2 punkty przewagi nad przeciwnikiem – w przypadku remisu 24:24 gra się do 26 i 2 punktów przewagi itd. Wyjątkiem jest ewentualny piąty set, czyli tie-break, rozgrywany, gdy obie drużyny wygrały po 2 sety. W tie-breaku gra się tylko do 15 punktów (ale zostaje zachowana konieczność przewagi 2 punktów). Każdy zawodnik może odbić piłkę tylko raz w akcji, gdy piłka jest rozgrywana przez jego ekipę, nie można jej łapać ani nią rzucać. W każdej akcji drużyna może odbić 3 razy piłkę przed wysłaniem jej w pole przeciwnika. Serwuje, spoza boiska, zespół, który wygrał ostatnią akcję. W siatkówce wyróżnia się 5 pozycji. To libero, środkowy, atakujący, rozgrywający i przyjmujący. Specyficzną pozycją jest libero, czyli zawodnik, który gra tylko w obronie, nie może atakować, blokować, zagrywać – jego rola ogranicza się do podbijania/bronienia zagranych przez rywali piłek.

Nieco inne przepisy obowiązują w siatkówce plażowej, która zdobywa coraz większą popularność. Tam naprzeciw siebie stają dwie drużyny liczące tylko po 2 zawodników/zawodniczek. Sety gra się do 21 (ale tylko pierwsze dwa) lub 15 (trzeci, decydujący set przy stanie 1:1 – gra się do zwycięstwa w dwóch setach). Po każdych zdobytych 7 punktach przez dany zespół drużyny zmieniają się polami gry. Siatkówka plażowa jest bardziej dynamiczna, są w niej inne zasady związane z przerwami, a także sposobem ataku (o wiele więcej ataków nogą, nie można z kolei robić „kiwek” palcami spod siatki).

Polska siatkówka – sukcesy, znane nazwiska

W Polsce siatkówkę – każdego typu, także plażową – trenuje w klubach po około 50 tysięcy mężczyzn i kobiet (u pań jest najpopularniejszą z uprawianych dyscyplin). Siatkówka była u nas popularna „od zawsze”, Polska to jeden z 14 krajów, który miał udział w założeniu FIVB (The Federation Internationale de Volleyball, w tej chwili skupia 222 federacje narodowe). Sport ten trafił do nas za pośrednictwem YMCA tuż po pierwszej wojnie światowej, pierwszy mecz rozegrano w 1919 roku. W 1923 roku powstały pierwsze polskie kluby siatkarskie. Już po wojnie, w 1957 roku założono natomiast Polski Związek Piłki Siatkowej PZPS. Polska reprezentacja siatkówki osiągała sukcesy na wszystkich ważnych imprezach. W 1976 roku zdobyliśmy złoto olimpijskie, w finale pokonując 3:2 ZSRR. W drużynie prowadzonej przez Huberta Wagnera grali między innymi Edward Skorek, Ryszard Bosek czy Zbigniew Zarzycki. Polska drużyna siatkarzy zakwalifikowała się do igrzysk w Paryżu, jest więc szansa na drugi medal (większość zmagań kończyliśmy w ćwierćfinale). Dwa lata wcześniej, w 1974 roku, wspomniana ekipa Wagnera zdobyła mistrzostwo świata, sukcesy te powtórzyły ekipy z 2014 i 2018 roku (były też dwa wicemistrzostwa, w 2006 i 2022 roku). Polska to także dwukrotni, w tym aktualni, mistrzowie Europy. Z tej złotej ery polskiej siatkówki ostatnich 2 dekad wymienić trzeba takie gwiazdy jak Bartosz Kurek, Michał Kubiak, Aleksander Śliwka, Jakub Kochanowski,Paweł Zatorski, Mateusz Bieniek, Paweł Zagumny, Michał Winiarski, Mariusz Wlazły. Ostatnio do panteonu sław weszli na przykład Karol Kłos, Wilfredo Leon (Kubańczyk z polskim paszportem), Kamil Semeniuk czy Tomasz Fornal.

Siatkówka kobiet w Polsce rozwijała się w tym samym czasie, co męska, ale dłużej była grą amatorską, popularną w szkołach. Dopiero w 1948 roku zebrano drużynę narodową i rozegrano pierwszy mecz międzypaństwowy. Panie nie tylko dorównały panom, ale początkowo szybko przebiły ich osiągnięcia. Brązowe medale z igrzysk w 1964 i 1968 roku to pierwsze w historii medale dla Polski w sportach drużynowych w ogóle, podobnie było z medalami mistrzostw świata w siatkówce z lat 1952, 1956 i 1962 (srebro i dwa brązowe). Polska była ponadto 11 razy na podium mistrzostw Europy (2 złote, 4 srebrne i 5 brązowych). W 2023 roku polskie siatkarki po raz pierwszy wywalczyły brąz w Lidze Narodów. W drużynie „Złotek”, jak nazywano mistrzynie Europy, grały między innymi Izabela Bełcik, Anna Podolec, Sylwia Pycia, Katarzyna Skowrońska-Dolata, Magdalena Śliwa, Mariola Zenik. Dziś za największe gwiazdy nowej generacji uchodzą Magdalena Stysiak czy Malwina Smarzek.

Siatkówka mężczyzn i siatkówka kobiet

Jeśli chodzi o zasady gry, nie ma różnic między siatkówką mężczyzn a kobiet. Jedyną różnicą jest wysokość siatki – u panów wisi ona kilkanaście centymetrów wyżej (co jest dość oczywiste – kobiety są niższe i nie byłyby w stanie skutecznie stawiać bloków). Trenerzy podkreślają, że różnicę widać natomiast w samym sposobie gry. Siatkówka kobiet opiera się na technice i wytrzymałości, siatkówka mężczyzn na sile.

PlusLiga – tabela, terminarz

PlusLiga – do 2008 roku Polska Liga Siatkówki – to najwyższa klasa rozgrywkowa w naszym kraju. Najlepszy jej zespół zostaje mistrzem polski, w PlusLidze gra się także o występy w europejskich pucharach – Lidze Mistrzów, Pucharze CEV, Pucharze Challenge. W PlusLidze gra 16 zespołów. Aktualnym mistrzem jest Jastrzębski Węgiel, za nim ubiegły sezon skończyły Grupa Azoty ZAKSA Kędzierzyn-Koźle i Asseco Resovia Rzeszów. Generalnie te 3 drużyny w ostatnich latach rządzą w PlusLidze, choć najbardziej utytułowany jest zespół Skry Bełchatów, który zdobył 9 tytułów mistrzowskich (gdyby dodać do tego tytuły między 2000 a 2008 rokiem, gdy liga była już zawodowa, tyle samo mistrzów miałaby ZAKSA Kędzierzyn-Koźle). Biorąc jednak pod uwagę całą historię zmagań o krajowy prymat w siatkówce, najbardziej utytułowaną ekipą byłby AZS-AWF Warszawa (14 tytułów). Obecny sezon rozpoczął się 20 października 2023, faza zasadnicza zakończy się na początku kwietnia, potem do 28 kwietnia trwać będą play-offy. Jak na razie wielkim rozczarowaniem jest postawa ZAKSY, świetnie spisują się natomiast Aluron CMC Warta Zawiercie oraz Projekt Warszawa. Projekt Warszawa sprawił zresztą niedawno ogromną sensację, zdobywając Puchar Challenge, trzeci pod względem rangi z europejskich pucharów (można powiedzieć, że to odpowiednik piłkarskiej Ligi Konferencji UEFA). Drużyna ze stolicy dwukrotnie 3:1 pokonała faworyzowaną włoską Vero Volley Monza.

Panie rywalizują natomiast w Tauron Lidze. To zawodowa liga siatkówki kobiet, utworzona w 2005 roku. Wcześniej także walczono o mistrzowskie laury, ale były to zmagania amatorskie (przynajmniej w teorii). Patrząc tylko na rozgrywki ligi zawodowej, najwięcej sukcesów odniósł zespół Grupy Azoty Chemika Police – 8 złotych medali. Aktualnym mistrzem jest jednak ŁKS Commercecon Łódź. Gdyby brać pod uwagę rozgrywki w całej historii, na szczycie tabeli wszech czasów kobiecej siatkówki byłyby dwa kluby z Warszawy z 11 tytułami: AZS-AWF i AZS Warszawa. W Tauron Lidze występuje 12 ekip, ostatnia spada do I ligi.

Liga Narodów siatkówka – historia, transmisje

Liga Narodów jest kontynuacją Ligi Światowej. Ta druga impreza rozgrywana była od 1990 do 2017 roku. Aż 9 razy wygrywała ją drużyna Brazylii. Na imprezę zapraszano najlepsze zespoły świata, mecze odbywały się przed rozpoczęciem sezonów w najlepszych ligach, a także przed wielkimi turniejami mistrzowskimi. Polacy wygrali Ligę Światową raz, w 2012 roku, raz byli na trzecim miejscu. Rozgrywki te zastąpiła w 2018 roku Liga Narodów, w której – zarówno u panów, jak i pań – startuje po 16 najwyżej sklasyfikowanych w rankingach zespołów. Tutaj Biało-Czerwonym wiedzie się lepiej – to zwycięzcy ubiegłorocznej edycji, zdobywali także srebro i dwa brązowe medale. Dwa zwycięstwa ma na koncie tylko wykluczona obecnie z rozgrywek Rosja. W 2024 roku Polska zacznie rywalizację w Lidze Narodów 22 maja w tureckiej Antalyi, gdzie powalczy z USA, Kanadą, Holandią i Słowenią. W drugim z turniejów Ligi Narodów, w Japonii, ekipa Nikoli Grbicia zagra natomiast z Bułgarią, Turcją, Japonią i Brazylią. Trzeci z turniejów przydzielono słoweńskiej Ljubljanie, tam Polacy zmierzą się z Włochami, Argentyńczykami, Serbami oraz Kubańczykami. Wielki finał Ligi Narodów w siatkówce mężczyzn z udziałem 8 najlepszych ekip odbędzie się w dniach 27-30 czerwca w Łodzi. Transmisje z Ligi Narodów przeprowadzi Polsat Sport (być może w finałach pojawi się oferta sublicencji).

Liga Narodów w siatkówce kobiet przeszła podobną drogę – w latach 1990-2017 rozgrywki nosiły nazwę World Grand Prix, a od 2018 to już Liga Narodów. W dawnym formacie rozgrywek Polkom niezbyt się wiodło, dwa razy skończyły na 6. miejscu. Najwięcej zwycięstw miały na koncie Brazylijki – 11. W Lidze Narodówbyło już o wiele lepiej – ostatnia edycja to brązowy medal, pierwszy w historii. Liga Narodów, którą najwięcej razy, 3, zdobyły Amerykanki, w 2024 roku zostanie rozegrana w Bangkoku (mowa o wielkim finale w dniach 20-23 czerwca). Polki wystartują w 3 turniejach kwalifikacyjnych, w Antalyi, Arlington oraz w Hongkongu; początek zmagań 14 maja. Rywalkami Biało-Czerwonych będą kolejno: Włochy, Francja, Holandia, Japonia, Serbia, Korea Południowa, Niemcy, USA, Brazylia, Dominikana, Tajlandia i Chiny.

Siatkówka Liga Mistrzów

Najważniejszymi rozgrywkami siatkarskimi dla drużyn klubowych w Europie są Liga Mistrzów i Liga Mistrzyń. Liga Mistrzów rozgrywana jest od sezonu 2000/2001, wcześniej nosiła nazwę Pucharu Europy Mistrzów Krajowych. Licząc obie wersje rozgrywek, na czele tabel medalowych byłby CSKA Moskwa (13 tytułów, wszystkie jako reprezentant ZSRR) i Zenit Kazań (6 tytułów, wszystkie dla odmiany jako przedstawiciel Rosji). Ligę Mistrzów wygrywała w ostatnich 3 sezonach Grupa Azoty ZAKSA Kędzierzyn-Koźle. To niejedyna ekipa z Polski, która walczyła o to trofeum – PEMK wywalczył zapomniany już dziś Płomień Milowice, 2 razy w finale zagrała Skra Bełchatów, po razie Asseco Resovia Rzeszów oraz Jastrzębski Węgiel. Ostatni finał był zresztą bratobójczym polskim pojedynkiem – ZAKSA Kędzierzyn-Koźle pokonała wspomniany Jastrzębski Węgiel3:2. Obie nasze eksportowe drużyny znalazły się w play-offach i w tym sezonie. ZAKSA Kędzierzyn-Koźle odpadła już w rywalizacji z Halkbank Ankara, Jastrzębski Węgielpowalczy natomiast w półfinale z Ziraat Bankasi i wciąż ma szanse na ponowny finał Ligi Mistrzów.

Z historią Ligi Mistrzyń jest niemal identycznie – w latach 1960-2000 był to PEMK, a od sezonu 2000/2001 Liga Mistrzyń (The Women's CEV Champions League). Także tutaj najwięcej tytułów zdobywały ekipy z ZSRR/Rosji: 11 ma ich w kolekcji Dinamo Moskwa, a 8 Urałoczka Jekaterynburg. Ostatnie dwa sezony to już jednak dominacja tureckich ekip, puchar wywalczyły siatkarki VakifBank Stambuł (rosyjskie drużyny są odsunięte od rozgrywek). Polska drużyna nigdy nie wygrała PEMK lub Ligi Mistrzyń, najbliżej była ekipa AZS-AWF Warszawa, dwa razy przegrywając w finale. W tym sezonie do play-offów awansowały jednak mistrzynie Polski, ŁKS Commercecon Łódź (dwukrotnie przegrały w ćwierćfinale z Vero Volley), oraz PGE Rysice Rzeszów (KS DevelopRes Rzeszów; porażki w 1/8 finału po 3:0 z obrończyniami tytułu, VakifBankiem).

Siatkówka mistrzostwa świata i mistrzostwa Europy

Po igrzyskach najważniejszą imprezą w są mistrzostwa świata w siatkówce. Panowie grają o tytuł najlepszej drużyny globu od 1949 roku. 6 razy zwyciężali zawodnicy z ZSRR, 4 razy Włosi. Polska ma na swoim koncie 3 tytuły i 2 srebra (w tym na ostatnim turnieju w 2022 roku). Do tej pory mistrzostwa świata rozgrywano – najczęściej – co 4 lata, od kolejnej edycji w 2025 roku zmienia się to jednak i finały odbywać się mają już co 2 lata. Wystąpią aż 32 drużyny, podzielone na 8 grup, do play-offów awansują po 2 najlepsze ekipy z każdej grupy, nie będzie już możliwy awans z 3. miejsca z najlepszymi dorobkami punktowymi.

Panie zaczęły w mistrzostwach świata w siatkówce rywalizować w 1952 roku. W pierwszej edycji rywalizowały tylko drużyny z Europy i Azji. Najwięcej mistrzowskich złotych medali ma ZSRR – 5, potem po 3 zdobyły Japonia i Kuba. Ostatnie dwa turnieje to triumfy Serbek. Polki wywalczyły srebro i dwa brązowe medale (przełom lat 50/60. XX wieku). Podobnie jak w przypadku mistrzostw świata mężczyzn, tak i tutaj od 2025 roku turnieje będą organizowane nie co 4, a co 2 lata. Wiadomo już, że turniej odbędzie się w Azji (lada dzień poznamy gospodarza), w dniach 22 sierpnia – 7 września. Znanych jest 16 finalistek, na razie nie ma wśród nich Polek, ale najprawdopodobniej wywalczą miejsce, biorąc pod uwagę ostatnie rankingi.

W mistrzostwach Europy Polska ma na koncie więcej sukcesów. Panowie grają już od 1948 roku, najwięcej triumfów ma ekipa ZSRR (11), ale Biało-Czerwoni wywalczyli 2 złota, są obrońcami trofeum. Kolejny turniej w 2026 roku w Bułgarii i Rumunii. Siatkarki zaczęły grać o prymat w Europie rok później, 13 złotych krążków zdobyły reprezentantki ZSRR, 6 Rosji. Polki wywalczyły w sumie aż 11 medali, w tym 2 złote (2003 i 2005 rok). Obecnymi mistrzyniami Europy w siatkówce są Turczynki.

Siatkówka na żywo – Polsat Sport

Do sezonu 2028/29 transmisje siatkówki na żywo pozostaną domeną Polsatu Sport, gdyż nadawca ten posiada prawa do transmisji europejskich pucharów oraz polskich najwyższych klas rozgrywkowych (w wyjątkowych sytuacjach, typu walka polskiej drużyny o trofeum, możliwa jest sublicencja dla TVP Sport). Sportowe kanały Polsatu pokazują również na żywo mecze Pucharu Polski. Telewizja publiczna dysponuje natomiast prawami do transmisji spotkań reprezentacji Polski i spotkań z wielkich imprez, przykładem zbliżająca się olimpiada w Paryżu.

Siatkówka live w Internecie

Siatkówka online to przede wszystkim Polsat Box Go, który ma w ofercie wszystko to, co sportowe kanały Polsatu. Do tego dochodzą kanały bukmacherskie (mają w swej ofercie spotkania ligowe z kilku krajów europejskich, przykładem Belgia, Austria, Dania, Bułgaria, Francja, Włochy, a nawet spoza Europy – Brazylia), a w przypadku transmisji w TVP także mobilne aplikacje tego nadawcy (sport.tvp.pl).

Dokładna rozpiska najważniejszych siatkarskich transmisji telewizyjnych i internetowych zawsze jest dostępna na stronie https://www.mecz-live.pl/kategoria/siatkowka.